OS/2 (Operating System/2), IBM tarafından geliştirilmiş bir işletim sistemidir ve özellikle IBM ve Microsoft arasında yapılan bir işbirliğinin sonucudur. İlk olarak 1987 yılında piyasaya sürülen OS/2, başlangıçta IBM ve Microsoft tarafından ortaklaşa geliştirilmişti. Ancak, zamanla Microsoft'un Windows işletim sistemine odaklanması ve IBM'in OS/2'ye olan yatırımlarını artırmasıyla, bu iki işletim sistemi farklı yollar izlemeye başladı. OS/2, özellikle 1990'ların başında oldukça popüler olsa da, sonunda birçok nedenden dolayı yaygınlaşamamış ve pazarın büyük kısmını Windows almıştır. Yine de, OS/2'nun teknolojik gelişmeleri ve yenilikçi özellikleri, işletim sistemi tarihinde önemli bir yer tutar.
OS/2'nin Tarihçesi ve Gelişimi
1. IBM ve Microsoft Ortaklığı
1980'lerin ortalarında, IBM ve Microsoft birlikte bir işletim sistemi geliştirmeye karar verdiler. Bu işletim sistemi, IBM Personal Computer (PC) için daha güçlü ve verimli bir alternatif olmayı hedefliyordu. Bu ortaklık sonucunda, 1987'de OS/2 işletim sistemi duyuruldu. OS/2'nin amacı, daha güvenli, güçlü ve çoklu görev yeteneklerine sahip bir sistem sunmaktı.
2. Microsoft'un Windows'a Yönelmesi ve IBM'in Yalnız Kalması
Başlangıçta, IBM ve Microsoft birlikte OS/2 üzerinde çalışmaya devam etti. Ancak, Microsoft 1990'ların başında Windows'un gelişimine daha fazla odaklanmaya karar verdi. Bu süreçte Microsoft, OS/2'ye olan desteğini kısıtladı ve kendi işletim sistemi olan Windows 95'i geliştirmeye başladı. IBM ise OS/2'yi bağımsız bir şekilde geliştirmeye devam etti, ancak bu durum OS/2'nin yaygınlaşmasını engelledi.
3. Sonraki Gelişim ve Sonraki Sürümler
OS/2'nin en bilinen sürümleri şunlardı:
-
OS/2 1.0 (1987): İlk sürüm, yalnızca bir görevli bir işletim sistemiydi.
-
OS/2 2.0 (1992): Çift görevli (multitasking) desteği, grafikli kullanıcı arabirimi (GUI) gibi önemli özellikler eklendi.
-
OS/2 Warp 3 (1994): OS/2'nin en popüler sürümlerinden biriydi ve güçlü çoklu görev yetenekleri ile tanınır.
-
OS/2 Warp 4 (1996): İleri düzeyde çoklu görev yetenekleri ve performans iyileştirmeleri sundu.
OS/2'nin Özellikleri ve Yenilikleri
OS/2, özellikle güvenlik, çoklu görev ve yazılım uyumluluğu açısından önemli özellikler sunuyordu. İşte bu özelliklerin bazıları:
1. Çoklu Görev (Multitasking)
OS/2, gerçek çoklu görev desteği sunarak birden fazla programın aynı anda çalışabilmesini sağlıyordu. Bu, o dönemdeki birçok işletim sisteminden çok daha ileriydi, çünkü Windows'un önceki sürümleri (Windows 3.1 gibi) yalnızca çoklu görev taklidi (multithreading) sunuyordu, yani arka planda bir program çalışırken kullanıcı yalnızca bir programı doğrudan kullanabiliyordu.
2. Grafiksel Kullanıcı Arayüzü (GUI)
OS/2, IBM'in Presentation Manager adlı bir grafiksel kullanıcı arayüzüne sahipti. Presentation Manager, Windows 3.1 ile benzer özellikler sunuyordu, ancak daha stabil ve verimliydi. OS/2'nin GUI'si, güçlü çoklu görev yönetimiyle birleşerek, kullanıcıların aynı anda birden fazla uygulamayı rahatça kullanabilmelerine olanak tanıyordu.
3. Dosya Sistemi ve Veri Yönetimi
OS/2, HPFS (High Performance File System) adında yeni bir dosya sistemi kullanıyordu. HPFS, daha verimli disk kullanımı, uzun dosya adları ve büyük dosya boyutlarını destekleme gibi özelliklere sahipti. HPFS, özellikle FAT dosya sistemlerine kıyasla çok daha modern ve güçlüydü. Ayrıca, Journaling (günlükleme) sistemi ile verilerin güvenliğini sağlıyordu.
4. Yüksek Güvenlik ve Stabilite
OS/2, özellikle güvenlik ve stabilite konularında güçlü bir işletim sistemi olarak tasarlandı. Kullanıcı hesapları ve dosya izinleri üzerinde gelişmiş denetim mekanizmaları vardı. Ayrıca, OS/2'nin zaman içinde düşük düzeydeki hatalar ve çökmelerle çalışma kapasitesi, onu çok güvenilir bir sistem haline getiriyordu.
5. Açık Kaynak Uygulama Desteği
OS/2, birçok açık kaynak yazılımı ve eski Windows uygulamaları ile uyumlu çalışabiliyordu. Bu, onu dönemin bazı kullanıcıları için cazip bir alternatif haline getirmişti. IBM ayrıca, OS/2 kullanıcıları için uygulama geliştirme araçları sağladı.
6. Windows Uyumluluğu
OS/2, Windows 3.x uygulamalarını çalıştırabilen bir uyumluluk katmanına sahipti. Bu özellik, kullanıcıların geçiş yapmalarını kolaylaştırıyordu çünkü mevcut Windows yazılımlarını OS/2 üzerinde çalıştırabiliyorlardı.
OS/2’nin Zayıflıkları ve Sonuç
Her ne kadar OS/2 gelişmiş özellikler sunsa da, birkaç faktör nedeniyle yaygınlaşamadı:
-
Microsoft’un Windows’a odaklanması: Microsoft’un Windows 95 ve sonraki sürümleri, daha fazla kullanıcıya hitap eden bir işletim sistemi sunarak OS/2’nin pazar payını hızla eritti.
-
Donanım Uyumsuzluğu: IBM’in OS/2’yi destekleyen donanım seçenekleri sınırlıydı ve bu da kullanıcıların tercihlerinin Windows’a kaymasına yol açtı.
-
Yazılım Desteği: OS/2, Windows’a kıyasla daha az yazılım desteğine sahipti. Windows’un popülerliği ve yazılım geliştiricilerinin çoğunluğunun Windows üzerinde yoğunlaşması, OS/2’nin büyümesini engelledi.
OS/2'nin Mirası
-
OS/2 Warp sürümleri, hala belirli niş pazarlarında kullanılmaktadır. Örneğin, bazı kredi kartı terminalleri ve endüstriyel makineler OS/2'yi çalıştırmaktadır.
-
OS/2'nin bazı teknolojileri, günümüz işletim sistemlerine ilham kaynağı olmuştur. IBM’in geliştirdiği bazı yenilikçi özellikler, özellikle güvenlik ve çoklu görev yönetimi, Windows ve diğer modern sistemlerde yer almıştır.
Sonuç
OS/2, özellikle 1990’ların başında birçok yenilikçi özelliği ile dikkat çekmiş bir işletim sistemidir. Ancak, Microsoft’un Windows’a odaklanması ve yazılım geliştirme topluluğunun çoğunluğunun Windows platformuna yönelmesi, OS/2’nin yaygınlaşmasını engellemiştir. Yine de, OS/2’nin teknolojik katkıları ve sunduğu güçlü özellikler, işletim sistemi tarihinin önemli bir parçası olarak kabul edilmektedir