Portlar, ağlarda verilerin değiş tokuş edildiği kritik noktalardır. Bu noktalar, bir liman ve iskele gibi çalışır: Gemiler (veri) iskeleye (bağlantıya) yanaşmak için uyumlu bir portta (uç noktada) olmalıdır. Örneğin, bir cruise gemisi, balıkçı teknesi iskelesine yanaşamaz, çünkü boyutları ve işlevsellikleri uyumsuzdur.
Portların Ağdaki Rolü
Portlar, verilerin hangi noktalara gönderileceğini belirlemek için katı kurallar uygular. Bir bağlantı kurulduktan sonra (OSI modeline göre), gönderilen veya alınan tüm veriler belirli portlardan geçer. Bilgisayar ağlarında portlar, 0 ile 65535 arasında sayısal değerlerle temsil edilir.
Port Numaralandırması
Portlar, 0 ile 65535 arasında numaralarla tanımlanır. Standartlaştırılmış bir sistem olmasaydı, hangi uygulamanın hangi portu kullandığını takip etmek kaotik olurdu, tıpkı düzeni olmayan kalabalık bir liman gibi. Neyse ki, uygulamalar ve protokoller belirli standartlara uyarak, belirli türdeki verilerin her zaman belirli portlar üzerinden iletilmesini sağlar. Örneğin, web tarayıcıları tüm dünyada port 80 üzerinden HTTP trafiği gönderir, böylece Chrome veya Firefox gibi tarayıcılar veriyi aynı şekilde yorumlar.
Yaygın Portlar
Bazı protokoller standart port numaralarına sahiptir ve 0-1024 arası portlar yaygın portlar olarak kabul edilir. İşte en yaygın kullanılan bazı portlar ve bunlara karşılık gelen protokoller:
| Protokol | Port Numarası | Açıklama |
|---|---|---|
| File Transfer Protocol (FTP) | 21 | Dosya paylaşım uygulamaları için, sunucudan dosya indirme işlemi. |
| Secure Shell (SSH) | 22 | Sistemlere metin tabanlı arayüz ile güvenli giriş yapılması için kullanılır. |
| HyperText Transfer Protocol (HTTP) | 80 | Dünya Çapında Ağ’ı (WWW) çalıştıran protokoldür, tarayıcıların web içeriği indirmesini sağlar. |
| HyperText Transfer Protocol Secure (HTTPS) | 443 | Yukarıdaki ile aynı, ancak güvenli şifreleme (SSL/TLS) kullanılarak yapılır. |
| Server Message Block (SMB) | 445 | Dosya ve cihaz paylaşımı (örneğin yazıcılar) için kullanılır. |
| Remote Desktop Protocol (RDP) | 3389 | Sistemlere görsel masaüstü arayüzü ile güvenli giriş yapılmasını sağlar. |
Özel Portlar
Bu yaygın portlar standartlara uysa da, uygulamalar farklı portlarda çalışacak şekilde yapılandırılabilir. Örneğin, bir web sunucusu port 80 yerine port 8080 kullanacak şekilde ayarlanabilir. Bu durumda, port numarası, sunucu adresine eklenerek açıkça belirtilmelidir; örneğin, http://example.com:8080.