🔧 1. Sistem Açılışından Sonra Otomatik İşlem Başlatma
Kimi görevlerin sistem açıldığında otomatik çalışması istenebilir. Örnekler:
-
Belirli klasörleri yedekleme
-
Spotify, Chrome gibi uygulamaları açma
-
Log dosyalarını temizleme
Bu tür otomasyonlar için cron sisteminden yararlanırız.
⏰ 2. cron Süreci ve crontab Nedir?
🔹 cron
:
-
Linux’ta zamanlanmış görevleri yönetir.
-
Arka planda çalışan bir servis/daemon’dur.
-
Sistem açıldığında otomatik başlar.
-
Kullanıcı ve sistem görevlerini periyodik olarak çalıştırır.
🔹 crontab
:
-
cron servisine hangi işlemleri ne zaman yapacağını söyler.
-
Her kullanıcı kendi crontab dosyasına sahiptir.
-
crontab dosyası özel bir formata sahiptir ve sadece belirli şekilde yazılmış komutları çalıştırır.
📅 3. Crontab Formatı ve Zaman Alanları
Crontab dosyasındaki her satır şu yapıya sahiptir:
Alan | Anlamı | Örnek |
---|---|---|
MIN | Dakika (0 - 59) | 15 = her saat 15. dakikada |
HOUR | Saat (0 - 23) | 3 = sabah 03:00 |
DOM | Ayın günü (1 - 31) | 1 = her ayın 1’i |
MON | Ay (1 - 12) | 5 = Mayıs |
DOW | Haftanın günü (0 - 6) | 0 = Pazar |
CMD | Çalıştırılacak komut | cp -R ~/Documents /var/backups/ |
📌 Örnek:
Her 12 saatte bir
Documents
klasörü/var/backups/
dizinine kopyalanır.
✴️ 4. Wildcard (Joker Karakter - *
) Kullanımı
-
Asteriks
*
, herhangi bir değeri kapsar (her dakika, her gün, her saat gibi). -
Eğer bir alanı önemsemiyorsan
*
koyarsın.
📌 Örnek:
🌐 5. Online Yardımcı Araçlar
Yeni başlayanlar için cron zamanlarını anlamak zor olabilir. Bu iki site yazımını kolaylaştırır:
-
🔧 Crontab Generator: Kolay arayüz ile cron komutu oluşturur.
-
📖 Cron Guru: Girdiğin cron zamanlamasını anlamlı şekilde açıklar.
📝 6. crontab Komutları
➕ crontab -e
-
Mevcut kullanıcının zamanlı görev dosyasını düzenler.
-
İlk çalıştırıldığında editör (nano/vim) seçimi yapmanı ister.
-
Dosyada her satır bir görevdir.
📌 Örnek kullanım:
📄 Diğer Komutlar:
-
crontab -l
→ Cron görevlerini listele -
crontab -r
→ Tüm cron görevlerini sil