package & repo

 

📦 1. Paketler (Packages) ve Yazılım Depoları (Repositories) Nedir?

🔹 Paket (Package):

  • Bir yazılımın çalışması için gerekli olan tüm dosyaları içeren arşiv.

  • .deb uzantılı olur (Debian/Ubuntu sistemlerinde).

  • Genelde apt veya dpkg ile yüklenir.

🔹 Repository (Depo):

  • Yazılım paketlerinin internet üzerindeki bulunduğu güvenli sunucular.

  • Ubuntu gibi sistemler resmi (default) depolara sahiptir.

  • Ayrıca üçüncü parti (3rd-party) geliştiriciler de depo sağlayabilir.

🔍 Örnek:

bash
apt install firefox

Bu komut, Firefox paketini Ubuntu’nun resmi deposundan indirip kurar.

🌍 2. Topluluk Reposu Eklemek (3rd Party Repositories)

Ubuntu dışında bir yazılım kurmak istediğinde (örneğin Sublime Text), o yazılımın kendi deposunu sisteme manuel olarak eklemen gerekir. Bunun iki yolu vardır:

  • add-apt-repository komutu ile

  • Veya elle .list dosyası oluşturarak

Bunu yapmanın avantajı: Yazılım güncellemelerini apt ile alabilirsin.

🔐 3. GPG Anahtarı (Security Key) Nedir ve Neden Kullanılır?

  • GPG (Gnu Privacy Guard) anahtarları, yazılımın geliştiricisine ait imzadır.

  • Yazılımın güvenilir olup olmadığını kontrol eder.

  • Eğer imza eşleşmezse sistem yazılımı reddeder.

📌 Örnek:

bash
wget -qO - https://download.sublimetext.com/sublimehq-pub.gpg | sudo apt-key add -

Sublime Text’in geliştirici anahtarını indirip sisteme güvenli olarak eklersin.

📝 4. Yeni Repository Dosyası Oluşturmak (Manuel Yöntem)

Sistem, depoları /etc/apt/sources.list.d/ klasöründeki .list dosyalarından okur.

📌 Adımlar:

4.1. Yeni repo dosyası oluştur:

bash
sudo nano /etc/apt/sources.list.d/sublime-text.list

4.2. İçine repo satırını yaz:

text
deb https://download.sublimetext.com/ apt/stable/

4.3. Kaydet ve çık (Nano'da CTRL + O, Enter, sonra CTRL + X)

🔄 5. APT’yi Güncellemek

Yeni depoyu ekledikten sonra sistemin bu yeni kaynağı tanıması gerekir.

bash
sudo apt update

Yeni repo ve içindeki yazılımlar, paket yöneticisine tanıtılır.

📥 6. Yazılımı Kurmak

Artık Sublime Text sistemine tanıtıldı, kurulabilir:

bash
sudo apt install sublime-text

❌ 7. Yazılım ve Repository Silme

🔻 Yazılımı kaldırmak:

bash
sudo apt remove sublime-text

🔻 Repo’yu kaldırmak:

  • Otomatik:

bash
sudo add-apt-repository --remove "deb https://download.sublimetext.com/ apt/stable/"

  • Manuel:

bash
sudo rm /etc/apt/sources.list.d/sublime-text.list

Ardından tekrar sudo apt update yapman gerekir.

⚙️ 8. Neden APT Kullanılır? dpkg Yerine?

  • apt, yazılımı kurarken bağımlılıkları otomatik çözer.

  • dpkg manuel paket kurar ama bağımlılık çözmez.

  • apt güncelleme, kurulum, kaldırma gibi işlemleri kolaylaştırır.

Labels: , |