domain

 

🧠 Alan Adlarının Tarihçesi

🔹 1. İnternetin Doğuşu ve IP Adresleri (1960'lar – 1980'ler başı)

• İnternetin öncülü olan ARPANET, 1969’da ABD Savunma Bakanlığı tarafından kuruldu.

• Bilgisayarlar, birbirlerine IP adresleri (örn. 192.168.1.1) üzerinden bağlanıyordu.

• Bu adresler ezberlenmesi zor ve insan dostu değildi.

🔹 2. HOSTS.TXT Dönemi (1970’ler – 1983)

• Ağ üzerindeki tüm bilgisayarların isim ve IP adresleri, merkezi bir HOSTS.TXT dosyasında tutuluyordu.

• Bu dosya, NIC (Network Information Center) tarafından yönetiliyordu ve tüm sistemlere elle dağıtılıyordu.

• Ağ büyüdükçe bu sistem sürdürülemez hale geldi.

🔹 3. DNS’nin Doğuşu (1983)

• Paul Mockapetris, 1983 yılında bugünkü sistemin temeli olan Domain Name System (DNS)'i geliştirdi.

• DNS, kullanıcı dostu isimleri (örn. mit.edu) IP adreslerine çevirmek için dağıtık ve ölçeklenebilir bir çözüm sundu.

• Aynı yıl, DNS için ilk teknik belge olan RFC 882 ve RFC 883 yayınlandı (sonradan RFC 1034 ve 1035 ile güncellendi).

🔹 4. İlk Üst Seviye Alan Adları (TLD’ler) - 1985

İlk tanımlanan üst seviye alan adları (TLD) şunlardı:

• .com (ticari kuruluşlar)

• .org (kâr amacı gütmeyen kuruluşlar)

• .net (ağ servis sağlayıcıları)

• .edu (eğitim kurumları)

• .gov (Amerikan hükümeti)

• .mil (Amerikan ordusu)

📌 İlk kayıt edilen domain adı:
🔸 symbolics.com — 15 Mart 1985
(ABD merkezli bir bilgisayar üreticisi olan Symbolics Inc. tarafından alındı.)

🔹 5. 1990’lar – Alan Adlarının Ticarileşmesi

• 1993’te NSFNET’in ticari kullanıma açılmasıyla internet yaygınlaştı.

• InterNIC kuruldu ve alan adı kayıtları buradan yönetilmeye başlandı.

• 1995’te Network Solutions firması, .com/.net/.org domainlerini ücretli yapmaya başladı. İlk ücret: yıllık 100 dolar.

🔹 6. ICANN’ın Kurulması (1998)

• ICANN (Internet Corporation for Assigned Names and Numbers), ABD hükümetinden bağımsız, kar amacı gütmeyen bir kuruluş olarak kuruldu.

• DNS, IP adresleri, alan adları ve root sunucuların yönetimi bu kuruluşa devredildi.

• ICANN, global domain sisteminin adil, şeffaf ve sürdürülebilir şekilde yürütülmesini sağlamakla görevli hale geldi.

🔹 7. Yeni Nesil Domainler (2000’ler – Günümüz)

• 2000’lerden itibaren .info, .biz, .name gibi yeni TLD’ler eklendi.

• 2010’ların başında ICANN, yüzlerce yeni generic TLD (gTLD) uzantısına izin verdi:

  • .app, .dev, .store, .tech, .blog, .istanbul gibi.

• Artık markalar kendi özel TLD'lerini bile alabiliyor (örneğin .google, .bmw).

🔹 8. Ülke Kodu TLD'leri (ccTLD)

• Her ülke için iki harfli özel alan adları tanımlandı:

  • .tr (Türkiye), .uk (İngiltere), .jp (Japonya), .de (Almanya) gibi.

• Türkiye’de ilk alan adı uzantıları 1991 yılında ODTÜ (Nic.tr) tarafından yönetilmeye başlandı.

• 2020 itibarıyla .tr domainlerinin yönetimi, TRABİS (TR Alan Adları Sistemi) altyapısıyla BTK (Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu)’na geçti.

---

Bugün Geldiğimiz Nokta

• Günümüzde 350 milyondan fazla domain adı kayıtlı durumda.

• Domainler artık markalaşmanın, dijital kimliğin ve dijital yatırımların önemli bir parçası.

• "Premium" domain adı ticareti milyon dolarlara kadar çıkabiliyor.

***

Alan Adı Nedir?

Alan adı, internet üzerindeki bir kaynağa, genellikle bir web sitesine erişimi sağlayan, anlaşılır ve hatırlanabilir metinsel adreslerdir. Örneğin, google.com ya da example.org birer alan adıdır. Domain, bir IP adresine karşılık gelir ancak insanların hatırlaması daha kolay olduğu için kullanılır.

Alan Adının Yapısı

Bir alan adı, üç ana bileşenden oluşur:

1. Üst Seviye Alan Adı (Top-Level Domain - TLD): Alan adının sonunda yer alan kısımdır. Örneğin, ".com", ".org", ".net", ".edu", ".gov" gibi uzantılar üst seviye alan adı örnekleridir. TLD'ler, genellikle alan adının ait olduğu türü belirler:

   • .com: Ticari amaçlar için kullanılan alan adı.

   • .org: Kâr amacı gütmeyen organizasyonlar için.

   • .gov: Hükümet siteleri için.

   • .edu: Eğitim kurumları için.

   • .net: Ağ hizmet sağlayıcıları için.

   • Ülkelerle ilgili TLD'ler: .tr (Türkiye), .us (Amerika), .uk (Birleşik Krallık) gibi.

2. İkinci Seviye Alan Adı (Second-Level Domain - SLD): Bu, alan adının en anlamlı kısmıdır ve genellikle bir markanın adı ya da bir sitenin tanıtımını yapacak kelimeler içerir. Örneğin, "google" veya "example" gibi.

3. Alt Alan Adları (Subdomains): Alan adının önceki iki seviyesinin altındaki bölümlerdir. Alt alan adları, ana alan adına ek olarak daha özel alanlar yaratmak için kullanılır. Örneğin:

   • mail.google.com (mail, google.com'un alt alanıdır)

   • blog.example.com (blog, example.com'un alt alanıdır)

Alan Adı Nasıl Çalışır?

İnternete bağlandığınızda, bilgisayarınız IP adreslerini kullanarak sitelere bağlanır. Ancak insanlar IP adreslerini hatırlamakta zorlandığı için, alan adları geliştirilmiştir. Alan adları, DNS (Domain Name System) adı verilen bir sistem aracılığıyla, okuduğumuz metinsel adları bilgisayarların anlayabileceği IP adreslerine dönüştürür.

Alan Adı Kaydı

Bir alan adı almak için, alan adı kayıt şirketleri aracılığıyla kayıt işlemi yapılır. Bu şirketler, kullanıcılara alan adı tahsis eder ve bir yıllık bir süre için kullanım hakkı verir. Her alan adı genellikle yıllık olarak ücretlendirilir ve bu süre sonunda yenilenmesi gerekir.

Alan adı kaydı yaparken, ICANN (Internet Corporation for Assigned Names and Numbers) gibi kurumlar aracılığıyla belirli kurallar ve standartlar belirlenir. ICANN, internetin alan adı sistemini düzenleyen küresel bir organizasyondur.

Alan Adı ve SEO

SEO (Search Engine Optimization) açısından, bir alan adı, sitenizin arama motorları tarafından nasıl sıralandığına etki edebilir. İyi bir alan adı, doğru anahtar kelimeleri içerebilir ve kullanıcılara sitenizin amacını hızlıca anlatabilir.

Alan Adı Uzantıları

Bunun dışında, birkaç yıl önce yeni nesil alan adı uzantıları (gTLD - Generic Top-Level Domains) tanıtıldı. Bu uzantılar klasik uzantılara alternatif olarak kullanılabilir. Örneğin:

• .tech

• .ai

• .io

• .shop

Bu uzantılar, özellikle niş pazarlar ve modern girişimler için uygun seçenekler sunar.

Alan Adı Seçimi

Başarılı bir alan adı seçimi için dikkat edilmesi gereken birkaç faktör:

1. Kısa ve Akılda Kalıcı Olmalı: Kullanıcıların hatırlaması kolay olmalıdır.

2. Marka İle İlişkili: Alan adı, markanızı veya web sitenizin amacını yansıtmalıdır.

3. SEO Dostu: Anahtar kelimeler içeren bir alan adı, SEO açısından faydalı olabilir.

4. TLD Seçimi: TLD'nin hedef kitlenizle uygun olması önemlidir. Global bir hedefiniz varsa .com daha yaygın bir seçim olabilir.

Alan Adı Satın Alma ve Yönetimi

Alan adı satın aldıktan sonra, onu yönetmek için bir alan adı yönetim paneli üzerinden:

• DNS ayarlarını yapılandırabilir

• E-posta yönlendirmeleri ekleyebilir

• Alan adı süresini uzatabilir veya yenileyebilirsiniz.