OSI modelinin Katman 4 (Taşıma Katmanı) ağdaki veri iletiminde önemli bir rol oynar ve bu katman biraz karmaşık olabilir. Cihazlar arasında veri gönderildiğinde, bu veri iki farklı protokolden biriyle iletilir. Bu protokoller şunlardır: TCP, adından da anlaşılacağı gibi, güvenilirlik ve garanti sağlamak amacıyla tasarlanmış bir protokoldür. Bu protokol, verilerin gönderilmesi ve alınması süresi boyunca iki cihaz arasında sürekli bir bağlantı kurar. TCP’nin tasarımında, verilerin doğru ve eksiksiz şekilde iletildiğinden emin olmak için hata kontrolü bulunur. Bağlantı Kurma: İki cihaz arasında sürekli bir bağlantı oluşturulur. Bu bağlantı, veri iletimi tamamlanana kadar devam eder. Hata Kontrolü: Verilerin doğru şekilde alındığını ve sırasıyla gönderildiğini garanti eder. Eğer veri kaybolur veya bozulursa, gönderici cihaz bu veriyi yeniden gönderir. Veri Sıralaması: Veriler, küçük parçalara (paketlere) bölünür ve her paket doğru sırayla birleştirilir. TCP, dosya paylaşımı, internet taraması veya e-posta gönderme gibi işlemler için kullanılır. Bu tür işlemler, verilerin doğru ve eksiksiz olmasını gerektirir (örneğin, yarım bir dosya almak işe yaramaz!). Bir web sunucusundan bir resim indirildiğinde, bu resim küçük verilere (paketlere) bölünür ve her bir paket doğru sırayla alıcı cihaza ulaşır. Eğer paketler eksik olursa, resim tam olarak gösterilemez. UDP, TCP'ye göre daha basit bir protokoldür ve hata kontrolü veya güvenilirlik gibi pek çok özelliğe sahip değildir. UDP üzerinden gönderilen veriler, alıcıya ulaşsa da ulaşmasa da gönderilir. Yani, veri iletimi sırasında senkronizasyon veya garanti yoktur, sadece "veri gönderildi, umarım ulaşır". Hata Kontrolü Yoktur: Verilerin doğru alınıp alınmadığına bakılmadan gönderilir. Bağlantı Rezervasyonu Yoktur: TCP'nin aksine, cihazlar arasında sürekli bir bağlantı kurmaz. Veri Hızı: UDP, hızlı veri iletimi sağlar çünkü fazla işlem yapılmaz. UDP, kısa veri parçaları iletilecekse kullanışlıdır. Örneğin, cihaz keşfi yapan protokoller (ARP, DHCP gibi) veya video akışı gibi durumlar için uygundur. Video akışında, bazen video karelerinin eksik veya bozulmuş olması sorun yaratmaz, çünkü kaybolan veri (piksel) gözle görülmeyebilir. Bir video akışı sırasında bazı veri paketleri kaybolmuş olabilir, bu nedenle video bazen pikselleşmiş görünebilir, ancak bu durum kabul edilebilir çünkü video akışı sürekliliği ön planda tutulur. TCP, güvenilir ve hatasız veri iletimi gerektiğinde tercih edilir, ancak daha yavaş olabilir çünkü her şeyin doğru gitmesi için çok fazla işlem yapılır. UDP, hız ön planda olduğunda ve bazı veri kayıpları tolere edilebiliyorsa tercih edilir, ancak güvenilirlik ve hata kontrolü sağlamaz.1. TCP (Transmission Control Protocol)
TCP'nin Çalışma Prensibi:
TCP’nin Avantajları ve Dezavantajları:
Avantajlar Dezavantajlar Verilerin doğruluğu garanti edilir. Güvenilir bir bağlantı gereklidir. Eğer verinin küçük bir parçası alınmazsa, tüm veri parçası kullanılmaz. İki cihaz arasındaki veri akışını senkronize edebilir. Yavaş bağlantılar, alıcı cihazda tıkanmalara yol açabilir çünkü bağlantı sürekli olarak rezerve edilir. Daha fazla güvenilirlik için ek süreçler içerir. TCP, UDP'ye göre daha yavaştır çünkü cihazlar daha fazla işlem yapar. Örnek:
2. UDP (User Datagram Protocol)
UDP’nin Çalışma Prensibi:
UDP’nin Avantajları ve Dezavantajları:
Avantajlar Dezavantajlar TCP'ye göre çok daha hızlıdır. Veri alınıp alınmadığına bakılmaz; veriler kaybolabilir. Uygulama katmanına (kullanıcı yazılımına) veri paketlerinin gönderilme hızını kontrol etme esnekliği sağlar. Kararsız bağlantılar, kullanıcı deneyimini kötüleştirir. Sürekli bağlantı gerektirmez. Verilerin doğru sıralanması garantilenmez, eksik paketler olabilir. Örnek:
Sonuç